Tử linh lan – Saintpaulia là một loài cây thân thảo nhỏ, có thể cao 6-15cm, tán rộng khoảng 6-30cm đường kính. Cây hoa này thực sự rất là nhỏ bé, nhưng lại rất kiên cường, và điều đặc biệt nhất được yêu thích là bạn ấy có thể phát triển bình thường và ra hoa đẹp trong điều kiện không có nắng, chỉ cần ánh sáng gián tiếp. Lá của tử linh lan có thể hình tròn và bầu dục tùy loại khác nhau, dày, có lông tơ trên mặt.
Tử linh lan hay Violet Châu Phi (tên tiếng anh là African Violet hay Saintpaulia) là một giống hoa thân thảo lâu năm thuộc họ gesneriaceae (tiếng Việt còn gọi là họ thượng tiễn, họ phong lữ, họ tai voi), bắt nguồn từ Tanzania và nước láng giềng phía đông nam Kenia ở vùng nhiệt đới phía đông Châu Phi. Loài hoa Violet Châu Phi thường được trồng trong nhà, nhưng vẫn có thể trồng ngoài trời.
Tuy nhiên, Violet Châu Phi rất được ưa chuộng tồng trong nhà. Chúng chỉ được trồng ngoài trời ở những nước nhiệt đới và cận nhiệt đới (zone 10, 11), dưới bóng cây và đất thoát ẩm tốt.
Sau đây là một số bí quyết trồng và chăm sóc Violet Châu Phi mà mình cóp nhặt được, theo lý thuyết và thực tế.
Hầu hết những người mới trồng đều có thể trồng thành công Tử linh lan và chăm sóc giống hoa này chỉ với một số bí quyết đơn giản. Loài hoa này xinh đẹp, lâu tàn, có thể trồng trong nhà và có thể sống trong rất nhiều điều kiện khác nhau. Hơn nữa, nó lại khá rẻ và có thể dễ dàng nhân giống bằng cách giâm cành. Một cây Tử linh lan có thể gây được rất nhiều cây Tử linh lan khác với một số điều kiện chăm sóc nhất định, đơn giản nhưng lại không thể không biết.
Việc chăm sóc Tử linh lan bắt đầu bằng việc lựa chọn vị trí đặt cây. Tiếp đến, bạn cần phải học cách tưới cây thích hợp. Tưới quá nhiều hay tưới cây theo cách không thích hợp đều có thể giết chết cây, hoặc làm cho cây bị xấu đi. Lựa chọn đúng loại đất, đúng cỡ chậu và phân bón sẽ giúp cho cây Tử linh lan của bạn luôn luôn xinh đẹp. Cuối cùng, sau khi bạn yêu thích việc chăm sóc Tử linh lan, bạn sẽ muốn gây thêm giống, mà việc nhân giống lại cực dễ dàng đối với loài hoa xinh đẹp này
10 bí quyết nho nhỏ để chăm sóc Tử linh lan
Chọn cây: Bắt đầu bằng việc chọn cây thật khỏe, một cây Tử linh lan khỏe được trồng trong nhà kính có lá màu xanh đậm và ngồng nụ khỏe, tán lá dày và rộng.
Yêu cầu: Vì Tử linh lan là một cây trồng trong nhà, chúng nên được để trong nhà. Nhiều người đem chúng ra ngoài và điều đó khiến cho cây rất dễ gặp các vấn đề về sâu bệnh. Vì vậy, tốt nhất là chúng ta hãy đặt chúng trong nhà, suốt cả năm.
Ánh sáng: Tử linh lan thích ánh sáng, nhưng là ánh sáng gián tiếp. Đừng nên trồng Tử linh lan chỗ có nắng, nhất là những nơi có thời tiết nắng nóng nhiệt độ cao. Hãy đặt chậu cây của bạn trên bệ cửa kính phía đông hoặc tây. Ánh sáng phía Nam cũng tốt, nếu như phòng của bạn có nhiều ánh sáng.
Water: Tử linh lan đòi hỏi việc tưới cây phải thật tinh tế và cẩn trọng, nhiều người làm vườn đã có những hướng dẫn và kỹ thuật tưới cây khác nhau. Đất cần được giữ ẩm vừa phải, không được để quá ẩm. Nhiều người thích đặt một đĩa nước bên dưới chậu cây để nước có thể thẩm thấu lên trên để nuôi cây. Điều này rất có lợi trong việc giữ ẩm cho cây. Khi tưới nước, cố gắng không để ướt lá vì điều này sẽ gây ra đốm lá.
Độ ẩm: Hầu hết các loại cây trồng trong nhà đều ưa khô, nhưng Tử linh lan lại ưa ẩm. Bạn có thể giữ ẩm cho cây bằng cách đặt một đĩa nước dưới chậu cây như ở trên đã nói, hoặc đặt cây của bạn ở trên một khay sỏi, và đảm bảo sỏi phải luôn ẩm. Điều này sẽ tăng độ ẩm xung quanh của Tử linh lan, rất tốt cho cây.
Giá thể trồng chậu: Những nhà trồng cây thương phẩm thường dùng hỗn hợp đất ít dinh dưỡng và đá perlite để tạo thành một hỗn hợp thoát nước tốt mà Tử linh lan rất thích. Nếu như bạn muốn trồng lại Tử linh lan, hãy chọn các loại giá thể đóng bao, dễ thoát nước. Tử linh lan cần đất tơi xốp.
Nhiệt độ trồng: Tử linh lan dễ sinh sống trong nhà bởi vì chúng thích khoảng nhiệt độ mà con người thích. Nhiệt độ trong nhà từ 65 đến 75 độ F (khoảng 15-25 độ C) là phù hợp nhất đối với Tử linh lan.
Chậu trồng: Chậu trồng Tử linh lan nên có lỗ thoát nước, vừa để nước có thể dễ dàng thoát ra, vừa để nước có thể thẩm thấu vào rễ cây.
Phân bón: Tử linh lan không cần bón phân nhiều. Nếu để ý bạn có thể thấy cây không nở hoa trong một vài tháng hay không lớn lên, bạn có thể sử dụng một loại phân bón phù hợp dành riêng cho Tử linh lan. Luôn luôn sử dụng phân bón theo đúng hướng dẫn và liều lượng trên bao bì, không được bón quá nhiều phân.
Nhân giống: Tử linh lan nhỏ nhắn trong chậu, nhưng khi nó lớn, nó có thể sinh ra cây con. Nếu như bạn nhìn vào chậu cây, bạn có thể thấy vài nhánh cây khác nhau. Cây ấy có thể được tách ra một cách nhẹ nhàng. Mỗi cây con có thể được trồng trong một chậu đất riêng cùng cỡ. Cây Tử linh lan con cũng có thể được sinh ra nhờ giâm lá. Bạn có thể cắt lá đặt vào một cốc nước, thật cẩn thận không để nước dính vào lá. Rễ có thể được hình thành ở cuối nhánh lá. Một phương pháp khác là cắt lá của cây mẹ và giâm xuống giá thể tơi xốp trồng cây, giữ ẩm, và cây con có thể mọc lên.
Giờ thì bắt đầu trồng Tử linh lan và tìm đủ bộ sưu tập Tử linh lan thôi ạ.
Một số lưu ý khác khi trồng Tử linh lan ở Việt Nam:
Những kinh nghiệm phía trên là mình đã sưu tập từ các trang nước ngoài, vì thế, kinh nghiệm đều là dành cho những nơi có khí hậu ôn đới, mát và lạnh. Hầu hết những kinh nghiệm đó đều được mình áp dụng ở Việt Nam, và mình thấy đều rất tốt. Có điều, với khí hậu ở Việt Nam, thì cách chăm sóc tối ưu có thể được thay đổi một chút để phù hợp cho cây.
Về ánh sáng: Mùa đông ở miền Bắc, tử linh lan có thể được bỏ ra ngoài trời và nắng buổi sớm khoảng 2-3h mỗi ngày. Thực tế là cường độ ánh sáng càng nhiều (dĩ nhiên là ánh sáng dịu dàng chứ không phải là ánh nắng chói chang vào mùa hè nhé) thì cây cũng càng nhiều hoa. Để cây trong nhà thì chúng ta cũng nên chọn nơi có nhiều ánh sáng như cửa sổ hoặc cửa kính nào đó. Đừng cho rằng bạn ấy là cây indoor mà quên cung cấp ánh sáng cho bạn ấy.
Giá thể trồng: Đây thật sự là điều quan trọng nhất đối với Tử linh lan. Khi mua cây từ nhà kính, giá thể sẵn có vô cùng giữ nước. Vì thế, để giữ cho cây không “héo” vào mùa ẩm thấp và ấm áp như xuân và hè, chúng ta cần phải thay giá thể trồng cho chậu cây. Khi thay giá thể, đừng quá lo lắng sợ ảnh hưởng đến bộ rễ, chúng ta có thể cắt bỏ rễ cũ cũng không sao, vì bạn ấy sẽ có thể ra rễ mới rất dễ dàng. Giá thể trồng tử linh lan cần đảm bảo thoát nước tốt, giữ ẩm vừa phải, sạch sẽ. Mình recommend sự kết hợp giữa phân trùn quế, sỉ than tổ ong, trấu hun theo tỉ lệ 1:2:2. Mình đã dùng giá thể này và thấy cây trải qua mùa hè nóng nực một cách rất nhẹ nhàng.
Nhiệt độ: Tử linh lan thích nhiệt độ dao động từ 15-25 độ, nhưng khi nhiệt độ thấp hơn hay cao hơn thì bạn ấy vẫn chịu được. Tuy nhiên, mùa hè không nên để bạn ấy ở ngoài trời nhé. Nhiệt độ cao sẽ khiến bạn ấy rất yếu đuối…
Tử linh lan mà một loài hoa xinh đẹp đáng yêu dễ gây nghiện. Cứ thử xem, bạn sẽ vô cùng yêu thích đó!